Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân đối với Tổ quốc, là trách nhiệm thiêng liêng, là biểu hiện cao đẹp của lòng yêu nước, của tinh thần sẵn sàng cống hiến, hy sinh để bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam thân yêu.
Thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, Luật Công an nhân dân năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành, hằng năm, Hội đồng nghĩa vụ quân sự các cấp tổ chức công tác đăng ký, sơ tuyển và khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự nhằm lựa chọn những công dân có đủ tiêu chuẩn về chính trị, đạo đức, văn hóa và sức khỏe để phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
1. Quyền và nghĩa vụ của công dân trong thực hiện nghĩa vụ quân sự
Theo quy định của Luật Nghĩa vụ quân sự, công an, mọi công dân nam từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi, có đủ tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật, đều có nghĩa vụ tham gia nghĩa vụ quân sự.
Đối với công dân được tạm hoãn gọi nhập ngũ vì đang học đại học, cao đẳng chính quy, độ tuổi gọi nhập ngũ kéo dài đến hết 27 tuổi.
Bên cạnh nghĩa vụ, mỗi công dân cũng có quyền được thể hiện lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm và khát vọng cống hiến của tuổi trẻ bằng việc tham gia nghĩa vụ quân sự. Đây là quyền thiêng liêng, là cơ hội để thanh niên rèn luyện, trưởng thành, tiếp nối truyền thống cha anh, được sống, học tập và chiến đấu trong môi trường kỷ luật, kỷ cương của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.
Tham gia quân ngũ, các chiến sĩ không chỉ được huấn luyện về kỹ năng quân sự mà còn được bồi dưỡng về chính trị, đạo đức, lối sống, ý thức tập thể, tinh thần đồng đội, được chăm lo về chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước, được tạo điều kiện thuận lợi khi xuất ngũ để học nghề, tìm việc làm, tiếp tục học tập và cống hiến.
2. Ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác khám tuyển nghĩa vụ quân sự
Công tác khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự là một bước quan trọng trong quy trình tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ.
Thông qua khám tuyển, Hội đồng nghĩa vụ quân sự có cơ sở xác định tình trạng sức khỏe, năng lực thể chất của từng thanh niên, bảo đảm lựa chọn những người thực sự đủ điều kiện để phục vụ trong quân đội.
Đồng thời, việc tham gia khám tuyển còn giúp mỗi thanh niên hiểu rõ hơn về tình trạng sức khỏe của bản thân, có ý thức hơn trong việc rèn luyện thể lực, giữ gìn sức khỏe, phòng tránh các tệ nạn xã hội, xây dựng nếp sống lành mạnh, có ích cho xã hội.
Đây là một quyền lợi chính đáng của công dân – được khám, kiểm tra sức khỏe miễn phí, được hướng dẫn và tư vấn y tế, đồng thời là một nghĩa vụ bắt buộc, thể hiện tinh thần trách nhiệm của thanh niên đối với Tổ quốc.
3. Trách nhiệm và chế tài pháp luật trong thực hiện khám tuyển nghĩa vụ quân sự
Kính thưa toàn thể Nhân dân!
Để bảo đảm công bằng, dân chủ và đúng quy định, pháp luật đã quy định rõ:
Mọi công dân trong độ tuổi, có lệnh gọi của cơ quan quân sự, phải có mặt đúng thời gian, địa điểm để tham gia khám tuyển sức khỏe.
Những trường hợp không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe, trốn tránh, gian dối trong khai báo, hoặc gây cản trở người khác thực hiện nghĩa vụ quân sự, sẽ bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
Cụ thể, theo Điều 6 Nghị định số 120/2013/NĐ-CP, người nào không chấp hành lệnh gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự có thể bị xử phạt hành chính từ 10 đến 12 triệu đồng; nếu cố tình trốn tránh, tái phạm, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 332 Bộ luật Hình sự, với mức phạt tù từ 6 tháng đến 5 năm.
Chính vì vậy, mỗi công dân cần nêu cao tinh thần tự giác, chấp hành nghiêm lệnh gọi khám tuyển, coi đó là trách nhiệm, danh dự của mình. Các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và gia đình cần phối hợp chặt chẽ, động viên thanh niên hăng hái, tự nguyện tham gia khám tuyển, góp phần bảo đảm công tác tuyển quân đạt chỉ tiêu, chất lượng, đúng luật.
4. Phát huy truyền thống, nêu cao tinh thần trách nhiệm của tuổi trẻ
Thưa các bạn đoàn viên, thanh niên thân mến!
Truyền thống của dân tộc ta là “Khi Tổ quốc cần, thanh niên sẵn sàng lên đường”.
Biết bao thế hệ cha anh đã viết nên những trang sử oanh liệt của dân tộc bằng mồ hôi, xương máu và tuổi trẻ của mình.
Ngày nay, trong thời bình, đất nước đang hội nhập và phát triển, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc càng đặt ra yêu cầu cao hơn. Quân đội nhân dân Việt Nam cần có lực lượng trẻ, khỏe, có trình độ, có bản lĩnh chính trị vững vàng để đáp ứng yêu cầu xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
Tham gia nghĩa vụ quân sự chính là cơ hội để các bạn trẻ rèn luyện bản lĩnh, ý chí, đạo đức và thể chất, trở thành những công dân có ích, là hành trang quý giá cho tương lai sau này.
Nhiều thanh niên sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự đã trở thành cán bộ, công chức, công an, doanh nhân, giáo viên, kỹ sư…, tiếp tục đóng góp tích cực cho sự phát triển của quê hương, đất nước.
5. Thực hiện Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015, Luật Công an nhân dân năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành, năm 2026, công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân tiếp tục được triển khai đồng bộ, chặt chẽ, bảo đảm công khai, công bằng, dân chủ và đúng quy định của pháp luật. Đây là nhiệm vụ quan trọng, vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân Việt Nam trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
6. Ý nghĩa, tầm quan trọng.
Việc nhập ngũ và tham gia nghĩa vụ Công an nhân dân là trách nhiệm cao cả, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; trực tiếp bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trường ổn định để phát triển kinh tế – xã hội. Đây cũng là môi trường rèn luyện để tuổi trẻ nâng cao bản lĩnh chính trị, trau dồi tri thức, kỹ năng, kỷ luật và ý chí vươn lên, trở thành lớp thanh niên ưu tú, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.
7. Đối tượng, tiêu chuẩn tuyển chọn.
- Công dân nam đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi (riêng công dân đã được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học được tạm hoãn thì tuyển chọn đến hết 27 tuổi).
- Có lý lịch rõ ràng, phẩm chất đạo đức tốt, chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
- Đủ tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an.
- Bảo đảm các tiêu chí văn hóa, trình độ học vấn, phù hợp yêu cầu nhiệm vụ trong Quân đội và Công an nhân dân.
8. Quy định xử phạt:
Trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự là hành vi vi phạm pháp luật, tùy vào tính chất, mức độ, người có hành vi vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Nghị định 218/2025/NĐ-CP ngày 05/8/2025 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng, cơ yếu quy định như sau:
Tại Điều 9. Vi phạm quy định về sơ tuyển sức khỏe; khám sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung sơ tuyển ghi trong quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự, quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng.
2. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với hành vi không nhận quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự, quyết định gọi sơ tuyển sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng.
3. Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm khám sức khỏe ghi trong quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng.
4. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Cản trở công dân nhận quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân của cấp có thẩm quyền, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
b) Không nhận quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, quyết định gọi khám sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân của cấp có thẩm quyền mà không có lý do chính đáng.
5. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Người được khám sức khỏe có hành vi gian dối làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của mình nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự; nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
b) Đưa hoặc nhận tiền, tài sản, hoặc lợi ích vật chất khác trị giá đến dưới 2.000.000 đồng cho cán bộ, nhân viên y tế hoặc người khác để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người được kiểm tra hoặc người được khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự; khám sức khỏe nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân nhằm trốn tránh nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
6. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với hành vi không chấp hành quyết định gọi kiểm tra, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
Tại Điều 10. Vi phạm quy định về nhập ngũ; quy định thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân
1. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi không có mặt đúng thời gian hoặc địa điểm tập trung ghi trong quyết định gọi nhập ngũ; quyết định gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân mà không có lý do chính đáng.
2. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
a) Cản trở công dân thực hiện quyết định gọi nhập ngũ; quyết định gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân sau khi đã có kết quả khám tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự đủ điều kiện nhập ngũ, điều kiện thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân theo quy định, nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự;
b) Gian dối nhằm trốn tránh thực hiện quyết định gọi nhập ngũ; quyết định gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân sau khi đã có kết quả khám tuyển sức khỏe nghĩa vụ quân sự đủ điều kiện nhập ngũ, đủ điều kiện thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân theo quy định.
3. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 75.000.000 đồng đối với hành vi không chấp hành quyết định gọi nhập ngũ; quyết định gọi thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này.
4. Biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc thực hiện nghĩa vụ quân sự; nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân đối với người có hành vi vi phạm quy định tại điểm b khoản 2 Điều này.
Kính thưa toàn thể cán bộ và Nhân dân!
Ngoài việc xử phạt vi phạm hành chính, người trốn tránh nghĩa vụ quân sự có thể phải chịu trách nhiệm hình sự
Cụ thể, theo Điều 332 Bộ luật hình sự 2015, Tội trốn tránh nghĩa vụ quân sự.
1. Người nào không chấp hành đúng quy định của pháp luật về đăng ký nghĩa vụ quân sự, không chấp hành lệnh gọi nhập ngũ, lệnh gọi tập trung huấn luyện, đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm:
a) Tự gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của mình;
b) Phạm tội trong thời chiến;
c) Lôi kéo người khác phạm tội.
4. Quyền lợi và chế độ chính sách.- Trong thời gian phục vụ tại ngũ, hạ sĩ quan, binh sĩ được hưởng chế độ, phụ cấp theo quy định; được quan tâm chăm lo về đời sống vật chất, tinh thần.
- Sau khi hoàn thành nghĩa vụ, được cấp giấy chứng nhận, tạo điều kiện thuận lợi khi học tập, tuyển dụng vào các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp; được ưu tiên xét tuyển vào lực lượng vũ trang chuyên nghiệp nếu có nguyện vọng.
- Gia đình hạ sĩ quan, binh sĩ được hưởng đầy đủ các chính sách hậu phương quân đội và hậu phương Công an nhân dân.
5. Trách nhiệm của công dân và gia đình.
Mỗi thanh niên trong độ tuổi phải nêu cao ý thức trách nhiệm, tích cực tham gia sơ tuyển, khám tuyển và chấp hành nghiêm lệnh gọi nhập ngũ. Các gia đình, cơ quan, đơn vị, đoàn thể cần quan tâm động viên, khích lệ, tạo điều kiện tốt nhất để con em hăng hái lên đường thực hiện nghĩa vụ thiêng liêng với Tổ quốc.
6. Lời kêu gọi.
Tổ quốc luôn ghi nhận và tự hào về lớp lớp thanh niên đã, đang và sẽ lên đường nhập ngũ, thực hiện nghĩa vụ trong lực lượng vũ trang nhân dân. Năm 2026, với khí thế mới, niềm tin mới, tuổi trẻ xã Sơn Hồng quyết tâm phát huy truyền thống cách mạng, tinh thần yêu nước, hăng hái viết tiếp trang sử vẻ vang, xung kích tình nguyện lên đường làm nhiệm vụ, góp phần xây dựng Quân đội nhân dân và Công an nhân dân ngày càng vững mạnh, đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Mỗi công dân, mỗi thanh niên hãy nhận thức rõ “Bảo vệ Tổ quốc là quyền, là nghĩa vụ thiêng liêng và cao quý nhất”, hãy tự hào khi được cống hiến tuổi trẻ cho đất nước!
Hãy hăng hái, tự giác tham gia khám tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2026 – Vì Tổ quốc, vì Nhân dân, vì tương lai của chính chúng ta!